Amerika Birleşik Devletleri'nde uzun süredir devam eden ve elektrikli araç (EV) endüstrisinin en önemli itici güçlerinden biri olan federal vergi teşviki geçtiğimiz Salı günü gece yarısı itibarıyla sona erdi. Bu gelişme, sektörde hem endişe hem de merak uyandıran yeni bir dönemin kapılarını araladı.
Teşvikin sona ereceğinin duyulmasıyla birlikte, son birkaç ayda tüketiciler 7.500 dolarlık indirimden faydalanmak için adeta bayilere akın etti. Cox Automotive'in tahminlerine göre, Temmuz başından Eylül sonuna kadar olan dönemde Amerikalılar rekor kırarak 410.000 yeni elektrikli araç satın aldı. Peki, bu sübvansiyon sonrası dönemde sektörü neler bekliyor? Uzmanlar, kısa vadede sancılı bir süreç yaşanacağını ancak elektrikli araç devriminin durdurulamayacağını belirtiyor.
Kısa Vadede Piyasayı Zor Günler Bekliyor
Analistlere göre, üçüncü çeyrekte yaşanan satış partisinin ardından piyasayı bir "akşamdan kalmalık" bekliyor. Birçok tüketicinin alımlarını öne çekmesi nedeniyle, önümüzdeki birkaç çeyrekte talepte keskin bir düşüş yaşanması muhtemel. Araştırma şirketi BloombergNEF'in (BNEF) elektrikli ulaşım başkanı Aleksandra O'Donovan, "Önümüzde dalgalı bir dönem olacak" diyerek durumu özetliyor.
BNEF, üçüncü çeyrekteki yaklaşık %30'luk artışın ardından, dördüncü çeyrekte fişli araç satışlarının yıllık bazda %24 oranında düşeceğini tahmin ediyor. Bu dönem, otomobil üreticilerinin organik talebin ne seviyede olduğunu anlamaya çalıştığı bir yeniden kalibrasyon süreci olacak. General Motors CFO'su Paul Jacobson da yatırımcılarla yaptığı bir toplantıda, "Ekim ve Kasım aylarında piyasada bir miktar gürültü göreceğiz ve EV talebinin oldukça ani bir şekilde düşmesini bekliyorum" ifadelerini kullandı.
Uzun Vadede Büyüme Kaçınılmaz Ama Daha Yavaş Olacak
Uzmanlar, uzun vadede elektrikli otomobillerin ABD pazarındaki payını artırmaya devam edeceği konusunda hemfikir. Ancak bu büyüme, önceki yönetimin EV yanlısı politikaları altında olabileceği kadar hızlı olmayacak. AutoForecast Solutions'ın küresel araç tahminlerinden sorumlu başkan yardımcısı Sam Fiorani, "Geçtiğimiz birkaç yılda gördüğümüz astronomik büyümeyi görmeyeceğiz, ancak bir miktar büyümenin geri geldiğine tanık olacağız" diyor. Fiorani'nin daha muhafazakar olan tahmini, geçen yıl yaklaşık %8 olan EV pazar payının 2030'da %12,8'e yükseleceğini öngörüyor.
Bu yavaşlamanın tek nedeni vergi teşvikinin kalkması değil. Yakıt ekonomisi hedeflerini karşılayamayan üreticilere kesilecek cezaların kaldırılması ve egzoz emisyon kurallarının temelini hedef alan düzenlemeler gibi faktörler, üreticiler üzerindeki EV satış baskısını azaltıyor. BNEF, daha önce 2030 yılı için %48 olarak öngördüğü fişli araç pazar payı tahminini %27'ye, %37 olarak öngördüğü saf EV payını ise %19'a revize etti.
Büyümeyi Tetikleyecek Güç: Teknoloji ve Rekabet
Peki, hükümet desteği olmadan ABD'nin EV pazarı neden büyümeye devam edecek? Cevap, teknoloji ve rekabette yatıyor:
- Gelişen Teknoloji: EV teknolojisi baş döndürücü bir hızla ilerliyor. Mercedes-Benz ve BMW gibi markalar, 600 km'yi aşan menziller ve ultra hızlı şarj özelliklerine sahip yeni nesil modellerini duyurdu. Şarj altyapısı daha güçlü, güvenilir ve yaygın hale geliyor.
- Düşen Maliyetler: Düşen batarya fiyatları sayesinde, günümüzün pahalı EV'leri eninde sonunda benzinli muadilleriyle aynı veya daha düşük maliyetli olacak. O'Donovan, "Tüketicilerin her zaman daha ucuz teknolojiyi seçeceğinden şüphe yok" diyor.
- Küresel Baskı: ABD şu anda geride kalmış olabilir, ancak dünyanın geri kalanı hızla sıfır emisyonlu bir geleceğe doğru ilerliyor. Özellikle Çinli şirketler yavaşlamıyor ve mevcut yüksek gümrük vergilerine rağmen bir gün ABD pazarında satış yapabilirler.
Fiyatlar Artacak mı? Üreticilerden Sürpriz Hamleler
Teşvikin kaybı, çoğu EV üreticisi için kârlılığa ulaşmayı daha da zorlaştıracak. Ancak alıcılar için iyi haber şu ki, bu durum fiyatları bir gecede artırmayacak. J.D. Power'a göre, yıllarca süren inatçı yüksek fiyatların ardından, EV'ler bu yaz benzinli araçlardan biraz daha ucuz hale geldi. Bu durumun birkaç ay daha sürmesinin basit bir nedeni var: üretici teşvikleri.
J.D. Power'dan Tyson Jominy, üreticilerin dördüncü çeyreğin başında yaklaşık 200.000 adetlik stoklarını eritmek için cazip teklifler sunacağını belirtiyor. Nitekim Hyundai, vergi teşvikinin sona ermesiyle birlikte 2026 model Ioniq 5'in fiyatlarında 9.800 dolara varan indirimler duyurdu.
İptal Edilen Modeller Artabilir
Azalan talep ve artan baskılar nedeniyle otomobil üreticileri EV planlarında geri adım atmaya başladı. Son dönemde yaşanan bazı gelişmeler şunlar:
- Acura, ZDX modelini piyasaya çıktıktan bir yıldan biraz fazla bir süre sonra durdurdu.
- Nissan, Ariya'yı iptal etti ve iki elektrikli sedan planını rafa kaldırdı.
- Mercedes-Benz, EQ modellerinin ABD'deki satışlarını durdurdu.
- GM, daha önce sadece EV üretimi için ayrılan bir fabrikanın benzinli kamyonetler de üreteceğini açıkladı.
- Ram, bataryalı elektrikli kamyonet projesini iptal etti.
Sam Fiorani, "Şu anda talep için çok fazla model ve çok fazla hacim var, bu nedenle üreticiler tekliflerini azaltacaklar. Orta ve uzun vadede büyüme görmeyen araçlar ortadan kalkacak" diyerek gelecekte daha fazla modelin iptal edilebileceğine işaret ediyor.
Teşvik döneminde yeni bir elektrikli araca yatırım yapan yüz binlerce sürücüden biriyseniz, bu teknoloji harikası yatırımınızı ilk günkü parlaklığıyla korumak isteyebilirsiniz. Aracınızın boyasını çevresel etkenlere ve zamanın yıpratıcı etkilerine karşı zırh gibi koruyan, titanyum ve seramik katkılı özel formülümüzle tanışın. Göz alıcı parlaklığı uzun süre muhafaza etmek ve yatırımınızın değerini korumak için seramik wax ürünümüzü keşfedin.
