Eski model benzinli araçlarda motorun kurum bağlamaması için ara sıra yüksek devir çevirmenin tavsiye edildiğini duymuşsunuzdur. Stanford Üniversitesi'nde yapılan çığır açıcı bir araştırma, benzer bir mantığın elektrikli araçlar (EV) için de geçerli olduğunu ortaya koydu. Evet, yanlış duymadınız; aracınızın gaz pedalına ara sıra korkusuzca basmak, bataryanızın sağlığını koruyup ömrünü uzatabilir.
Dinamik Sürüş: Bataryanın Gençlik İksiri
Stanford SLAC Batarya Merkezi'ndeki araştırmacılar, iki yıl süren kapsamlı bir çalışmada, EV'ler için tasarlanmış 92 farklı ticari batarya hücresini test etti. Bu testlerde, sakin ve sabit hızlı otoyol sürüşünden, şehir içi trafiğin dur-kalklarına ve ani hızlanmalara kadar 47 farklı deşarj senaryosu simüle edildi.
Sonuçlar şaşırtıcıydı: Batarya ömrü için en iyi senaryo, aracı sürekli olarak sakin kullanmak veya sabit hızda sürmek değil, tam tersine dinamik sürüş oldu. Yani, şehir içi kullanımı, otoyol seyahatleri, rejeneratif frenleme ve özellikle ani hızlanmaları bir arada barındıran değişken bir sürüş tarzı, batarya hücrelerinin çok daha uzun süre dayanmasını sağladı.
Araştırmaya göre, dinamik olarak kullanılan bataryalar, sadece sabit otoyol hızında kullanılanlara kıyasla %38'e varan oranda daha uzun ömürlü oldu. Bu fark, ortalama bir elektrikli araç için yaklaşık 313.000 kilometreye (195.000 mil) varan ekstra menzil anlamına geliyor.
Peki Bu Bilimsel Olarak Nasıl Mümkün Oluyor?
Bu durumun arkasındaki bilimsel gerçek, batarya kimyasının doğasında yatıyor. Araştırma, batarya sağlığının uzun süreli ve sabit bir akım çekişi yerine, düşük frekanslı ancak yüksek tepe akımlarına sahip kısa süreli güç patlamalarına daha iyi yanıt verdiğini gösterdi. Şehir içindeki dur-kalklar veya kısa süreli hızlanmalar, tam olarak bu "sağlıklı" stresi yaratıyor.
Bataryanın ömrünü kısaltan iki ana faktör vardır:
1. Bataryanın çok yüksek bir şarj seviyesinde (%80 üzeri) uzun süre beklemesi, pozitif elektrotlara zarar verir. 2. Bataryanın çok düşük bir şarj seviyesinde (%20 altı) çalıştırılması ise negatif elektrotların kapasitesini düşürür.
Ancak bu faktörlerin yanı sıra, uzun otoyol yolculuklarındaki gibi sabit ve sürekli akım çekişinin de batarya kapasitesini hızla düşürdüğü anlaşıldı. Değişken hız ve yükün olduğu karma sürüşler ise toplamda çok daha az yıpranmaya neden oldu.
Sonuç: Gaza Basmaktan Korkmayın Ama Ölçüyü Kaçırmayın
Bu araştırma, her trafik ışığında kalkış yarışı yapmanız gerektiği anlamına gelmiyor. Anahtar kelime: Çeşitlilik. Bataryanızı genellikle %20 ile %80 arasında tutmak ve sürüş tarzınızı çeşitlendirmek en ideal senaryodur. Yoğun trafikte sıkışıp kalmak sinir bozucu olabilir, ancak bilin ki bu durum aslında bataryanızın sağlığı için oldukça faydalı.
Bu sonuçlar, aynı zamanda mevcut batarya ömrü testlerinin ne kadar yetersiz olduğunu da gözler önüne seriyor. Sabit akımla yapılan laboratuvar testleri, bataryaların gerçek dünyadaki potansiyelini ve dayanıklılığını doğru bir şekilde yansıtamıyor.
Kısacası, elektrikli aracınızın sunduğu anlık torkun tadını (güvenli bir şekilde) çıkarın. Arada bir yapacağınız enerjik sürüşlerin, batarya sağlığınızı olumsuz etkilemek bir yana, ona iyi geleceğini bilerek daha fazla keyif alabilirsiniz.
